Olga Roriz presenteert "The Salvation", een "zelfportret"

De nieuwe solo van choreografe Olga Roriz, waarin woorden kracht krijgen en het lichaam zich uitkleedt om een ​​"compleet zelfportret" te creëren van een kunstenaar die haar 50-jarig jubileum viert, gaat op 3 juli in première in Porto.

“The Salvaged” is de titel van deze nieuwe choreografie – meer dan tien jaar na de solo “The Rite of Spring” – en zal alles wat de choreografe heeft bewaard, na een deel van wat ze achterliet te hebben “opgeschoond”, in de zeven decennia van haar leven, waarvan ze er drie permanent onder haar eigen naam in het gezelschap heeft gewerkt, op het podium brengen.

"De solo's gebeuren al bijna elke tien jaar op deze manier. Het is alsof deze mogelijkheid altijd al latent in me aanwezig is geweest, en ik voel wanneer het moment rijp is", beschreef de choreograaf in een interview met persbureau Lusa over de meest recente choreografie.

Met zijn première gepland voor 3 juli in het Teatro Carlos Alberto in Porto, waar het te zien zal zijn op de 4e en 5e, zal “O Salvado” op 9 juli verhuizen naar het Teatro São Luiz in Lissabon, en zal doorgaan op tournee tot eind november, langs Setúbal, Faro, Aveiro, Ponte de Lima, Famalicão, Lagos, Figueira da Foz en Sintra.

In het stuk, dat door de kunstenaar wordt omschreven als ‘het meest intieme’ dat tot nu toe is gecreëerd, stelt Olga Roriz zichzelf open voor nieuwe uitdagingen, waaronder het dichter bij het publiek brengen van de communicatie, het memoriseren van teksten, het tonen van haar lichaam en het leren spelen van de elektrische gitaar.

"Het is iets wat ik heb gebouwd dat mensen nog nooit hebben gezien", vat de kunstenaar samen, wijzend op het feit dat "het publiek niet zoveel nabijheid zal verwachten in een solo, vanwege de grote aanwezigheid van door haar geschreven teksten, en ze gelooft dat deze verrassing "heel interessant" zal zijn."

"Normaal gesproken heb ik in al mijn solo's een vierde wand die ik niet overschrijd naar de andere kant. Maar deze keer praat ik wel veel met het publiek", aldus de choreografe, die deze keuze relateert aan haar "theatrale kant", haar droom om actrice te worden, een andere passie van haar, naast film en muziek.

Twaalf jaar na de solo die ze creëerde voor "The Rite of Spring", voelt Olga Roriz nog steeds de behoefte om zichzelf te vernieuwen, taboes te negeren, iets nieuws te creëren, te experimenteren met de manier waarop het lichaam zich op het podium presenteert en de verschillende artistieke talen te verkennen.

“Het is een heel bijzonder moment, niet alleen vanwege de verjaardagen, maar ook omdat het een bijzondere solo is, gecreëerd op dit moment in mijn leven”, zegt de choreografe die dit jaar drie jubilea samenbrengt en ze markeert met de durf om zichzelf opnieuw uit te vinden op het podium.

In het nummer, dit keer geheel naar eigen inzicht gekozen, maakt hij zijn droom om elektrische gitaar te spelen waar: "In de twintig minuten nadat het publiek [de zaal] binnenkomt, speel ik een compositie van Vítor Rua die hij 'Salvado Suite' noemde. Ik had nog nooit eerder een gitaar vastgehouden. Het was hard werken om te leren spelen", vertelt hij over deze training.

In 2024 voltooide de choreografe zes artistieke residenties, namelijk in Aveiro, Lagos, São Miguel, Ourém, Lissabon en Londen, waar zij niet alleen haar choreografisch werk bedacht, maar ook de muziekselectie en de teksten.

"Mensen vergeten vaak woorden, dat is normaal, maar deze oefeningen [voor de vloer] hebben me geholpen ze te onthouden. Tekst is een ander soort geheugen, anders dan het lichaam. Het is moeilijk, maar tegelijkertijd goed", herinnerde ze zich over de repetities waarin ze zichzelf, haar beperkingen en mogelijkheden confronteerde, altijd verlangend om verder te gaan.

Als Olga Roriz in de choreografie “Electra” (2010) topless danste, besloot ze in “O Salvado” nog verder te gaan in haar fysieke blootstelling en kleedde ze zich volledig naakt uit, in een “vluchtig” moment.

"Deze beslissing lijkt onzin. Toen mijn lichaam op een punt was waarop ik me er comfortabel bij voelde om het te laten zien, heb ik het niet gedaan. Maar nu dacht ik dat dit het moment was om er grapjes over te maken," zei ze over het moment waarop ze zich uitkleedt, het podium verlaat en met een jas terugkomt, terwijl ze het publiek toespreekt om grapjes te maken over de situatie en over zichzelf.

Olga Roriz zegt dat ze op het podium "letterlijk en niet letterlijk naakt" zal zijn in een "niet-overdraagbare" solo, zoals bekende artiesten haar verzekerden: "Blijkbaar ben ik het helemaal, en dat is precies wat ik wilde. In die zin ben ik blij. Het is niet iets dat iemand anders kan doen", aldus de auteur van een repertoire dat bestaat uit meer dan 90 stukken in de dans-, theater-, opera- en videowereld.

"Het is een werk met een meer intieme blootstelling, hoewel mijn intimiteit in alle voorstellingen aanwezig is, soms op een meer poëtische manier. Hier [in 'O Salvado'] komt mijn intimiteit meer tot uiting", vertelde de choreograaf, die op 8 augustus 70 wordt, aan Lusa.

"Het gaat niet alleen om 70 worden, het is ook een statement. Het lichaam is altijd een plek van grotere kwetsbaarheid, nog meer voor een ballerina dan voor een actrice. In de danswereld is het net iets complexer", herinnert de in Viana Castelo geboren kunstenares zich, die in 2017 een eredoctoraat ontving van de Universiteit van Aveiro voor haar onderscheiding in de kunsten.

De choreografe zegt dankbaar te zijn dat ze nog steeds kan dansen, ondanks al haar fysieke problemen: "Ik ben niet helemaal gezond, ik slik elke dag medicijnen, maar ik heb het voorrecht een ongelooflijk lichaam te hebben, dat het op mijn zeventigste nog steeds goed doet, met een eigen taal, expressie en energie. Dat maakt me heel gelukkig. Ik heb de wens en de wil om dingen te doen die mijn lichaam me toestaat, met meer of minder pijn."

Hij heeft altijd de wens gevoeld om op het podium te staan, maar hij geeft aan dat hij dat niet kon omdat hij een eigen gezelschap heeft – dat dit jaar zijn 30-jarig jubileum viert – en omdat hij graag met anderen samenwerkt: "Dat is wat veel toevoegt aan mijn artistieke en persoonlijke leven", benadrukt Roriz, die een artistieke opleiding op het gebied van dans volgde aan de Escola de Dança do Teatro Nacional de S. Carlos bij Ana Ivanova en de Escola de Dança do Conservatório Nacional de Lisboa.

In 1976 voegde de choreografe – die in de filmindustrie vier films regisseerde, ‘Felicitações Madame’, ‘A Sesta’, ‘Interiores’ en ‘A Casa’ – zich bij de cast van het Ballet Gulbenkian onder leiding van Jorge Salavisa, waar ze tot 1992 hoofddanseres en hoofdchoreograaf werd, en dat jaar de artistieke leiding overnam van de Companhia de Dança de Lisboa.

Na een carrière van 50 jaar benadrukt de choreografe nogmaals dat ze dankbaar is voor het gezelschap en voor de mogelijkheid om te kunnen werken met "uitzonderlijke artiesten", van wie sommigen al vele jaren bij haar zijn, zoals João Rapozo, die de video voor deze nieuwe solo monteerde en die ook het werk heeft van Eric Costa voor het decorontwerp, Bárbara Felicidade voor de kostuums, Cristina Piedade voor het lichtontwerp, João Henriques voor de vocale regie en de danser André de Campos voor de creatieve assistentie.

Voor Olga Roriz vormden solo's een 'breuklijn' in haar carrière, alsof ze 'probeerde de lei schoon te vegen en opnieuw te beginnen'. Daarom gaf ze het nieuwe werk de titel 'The Salvaged', wat 'wat er over was van een leven' betekent.

“In deze solomomenten komt alles van binnenuit, vanuit een basis met veel van mezelf”, beschrijft de danseres die verschillende prijzen heeft gewonnen, waaronder de Latinidade Prize (2012), en concludeert dat deze show “een compleet zelfportret is”.